Hokkenberg (Terheijden, nu Moerdijk)

27 juni 2005 KL

4.3                                    Hokkenberg

1430.    aen Hockenberghe[AHB 1 cijnsen, 2r.].

1476.            de weyden, gorsingen ende riethillen van Ockenberghe ... in onsen dorpe van Zonzeele[CER 833.].

1484.    aende gorssingen van Ockenberge; den aenwas van Ockenberge[RANB, P130, 38r.].

na1504.    den aenwas van Ockenberge[RANB, P130, 38r.].

1838.    Hokkenberg.

1845b.    Hokkenberg

1855.    Hokkenberg

1893.    Hokkenberg

1988.    Hokkenberg

Donk in Krauwelsgors waarop in 1474 een ontginningshoeve gesticht werd. Het Krauwelsgors zou eerst later bedijkt worden. De berg was cijnsplichtig aan Burgst.

Bij Haaksbergen in Overijssel ligt een huis Hokkenberg.

Mnl. Hocke is een hoop graan die op het veld te drogen staat[Verdam en Ebbinge Wubben, 1932, 254.]. Opmerkelijk is dat deze naam al gegeven werd lang voordat het omringende gors bedijkt werd, terwijl de donk, hier berg genoemd, zelf niet zo groot is en een zandbodem heeft. Een herinering aan de tijd van voor de overstromingen of waren het hopen hooi ? Het woord hok voor een hoop hooi hoort volgens Goossenaerts in de Kempen althans niet thuis[Goossenaerts, 1956 - 1958, 304.]. Misschien mag de naam vergeleken worden met Höckelheim, 1016 Hukelheim bij hugila, heuvel[Gysseling, 1960a, 499.]. We krijgen dan wel een tautolo­gie: heuvel + berg.

Hokkenberg = heuvel + berg

Parochieel: Hokkenberg hoorde tot 1421 onder de parochie Zonzeel, patrocinium: Anna?,  bisdom Luik; en nadien onder de parochie Terheijden, patrocinium: O.L.V. en Sint-Antonius, bisdom Luik.

Staatkundig ca 1500: hertogdom Brabant, land van Breda, dorp Terheijden; de berg was cijnsplichtig  aan Burgst in Princenhage; de gorzen waren cijnsplichtig aan de heer van Breda.

Cultuur-Historische Waarden Noord-Brabant 2005

Hokkenberg 2 is wel op MIP-lijst gezet, maar is geen gemeentelijk of rijksmonument. Dit is een hoeve aan de weg, het is niet de hoeve op de Hokkenberg! De weg Langeweg – Hokkenberg wordt als historische lijn met hoge waarde aangemerkt. Aan een ruim gebied rond de Hokkenberg wordt een hoge of middelhoge archeologische verwachtingswaarde toegekend.

Literatuur:

Leenders, K.A.H.W.. Burgst. Hage (1973) nr. 9, 4 ? 34. (met een bijdrage van T. Hoekstra). (1973b)

Leenders, K.A.H.W.. De rivier de Mark tussen Breda en Hazeldonk. Hage (1974) nr. 12, 5 ? 62. (197­4b)

Leenders, K.A.H.W.. Nieuw licht op Terheijden's historie. Jaarboek Oranje­boom 27 (1974) 1 ? 31. (1974c)