Stol, T..

De geologie van de Gelderse Vallei. Een 17e-eeuwse interpretatie van de cartograaf Balthasar Lobe.

Historisch Geografisch tijdschrift 31 (2013) 96 - 107.

Historische geografie houdt zich vooral bezig met de wijze waarop de mens in de loop van de tijd zijn omgeving heeft ingericht om in zijn behoeften te voorzien. Lange tijd ging dit hoofdzakelijk om primaire levensbehoeften, zoals voedsel en onderdak. Voor recentere periodes kwamen daar andere aspecten bij, zoals industrialisatie, urbanisatie en recreatie. Dergelijke studies kunnen uitgevoerd worden uitsluitend om onze kennis te vergroten, de zogenaamde 'l'art pour l'art' historische geografie. Veel beoefenaren sinds het begin van de 20e eeuw werden bij de keuze van hun onderwerp echter ook beïnvloed door hun belangstelling en zorg voor het traditionele landschap. Door technische mogelijkheden sinds de Industriële Revolutie veranderden oude landschappen ingrijpend. Sommige landschappen werden volledig vernieuwd, met uitwissing van al het voorgaande. Dat leidde tot een vorm van toegepaste historische geografie: hoe kunnen nieuwe ontwikkelingen ingepast worden in ruimtelijk beleid dat zorgt voor behoud van traditionele patronen in het landschap.

The geology of a region in the Netherlands according to a 17th century cartographer.

Possibilism refers to the view that the physical environment offers human beings a range of opportunities from which they select according to their cultural needs and norms. But what was the awareness of the local people of the environmental opportunities at a certain time? Knowledge about this can also enhance our understanding of the development of ideas of physical geography as a discipline in the course of time. In 1651 a detailed map was drawn by the Dutch cartographer Balthasar Lobe. However, the usual accompanying explanatory text was separated from the map in the archives, but we were able to combine both again. Balthasar Lobe showed a good understanding of the local processes of sedimentation. He explained the geology of the region as caused by a major river flood, since he was unaware of the influence of ice sheets as landscape shaping force.