Abrahamse, J.E.

De Grote Waal, de eerste naoorlogse stadsuitbreiding van Hoorn. Staalkaart van stedenbouw en volkshuisvesting.

Historisch Geografisch Tijdschrift 27 (2009) 109 - 123.

De Grote Waal is de eerste naoorlogse stadsuitbreiding van Hoorn. Het nieuwe stadsdeel dankt haar naam aan een doorbraak van de Westerdijk, en ligt sterk perifeer ten opzichte van het centrum en de latere stadsuitbreidingen. In dit artikel wordt ingegaan op de ruimtelijke, stedenbouwkundige, architectonische en bestuurlijke aspecten van de aanleg van dit naoorlogse stadsdeel. Tussen 1950 en 1990, toen de Grote Waal tot stand kwam, volgden ideeën over stedenbouw en volkshuisvesting elkaar snel op. Alle uitgangspunten kwamen op enig moment in de ontwikkeling van De Grote Waal ter discussie te staan. Aanvankelijk ging men uit van een 'tabula rasa', maar in de loop van de tijd ging het bestaande landschap een steeds grotere rol spelen. De toenemende afkeer van hoogbouw leidde tot architectuur met een steeds traditioneler karakter. Door de vele wijzigingen in opvattingen over de structuur en de bebouwing is De Grote Waal te kenschetsen als een openluchtmuseum van naoorlogse woonconcepten.

The 'Grote Waal' in Hoorn, sample sheet of housing concepts.

The Grote Waal is the first post-war suburban extension of the North Holland town of Hoorn, which, in the early 1960s, was to be enlarged to Greater Hoorn. As a consequence the number of its inhabitants increased fivefold. In this article, the development of De Grote Waal is described in terms of landscape, urbanism, housing, architecture and local government. The Grote Waal was built in, and named after, a deep pool resulting from a dike breach, which was reclaimed in the early 17th century. This peripheral part of the city was developed between 1960 and 1990. In this period new ideas about urbanism and housing were introduced and rejected in rapid succession. Thus, Hoorn's extension in the course of time became a sample sheet of urbanism and housing concepts. The older parts were designed along the lines of modernist urbanism, in which large-scale apartment blocks were combined with collective green space and separate traffic systems. From the seventies on, the new inhabitants, who for the greater part came from Amsterdam, got ever more influence on urban planning. This led to the abolishment of the construction of medium scale buildings and a more traditional architecture.