P. Minkjan

Tiendwegen in Nederland. Inventarisatie en analyse.

Historisch-geografisch tijdschrift 23 (2005) 53 - 61.

Tiendwegen krijgen weinig of geen aandacht in grote historische overzichtswerken. Wel komen ze soms ter sprake in regionale of lokale publicaties en verschenen de laatste jaren korte artikelen over afzonderlijke wegen. Het algemene beeld blijft echter zoals in de recent verschenen geschiedenis van Gouda wordt geformuleerd: 'Tiendwegen zijn tot nu toe zeer slecht onderzocht en niet of nauwelijks geïnventariseerd' (Abels e.a., 2002, p. 35). Hieronder volgt een inventarisatie van de tiendwegen in Nederland. Op basis daarvan en van een korte analyse van de kenmerken van de tiendwegen en de ontginningen waarin ze liggen wordt een keuze gemaakt uit de bestaande theorieën over de oorspronkelijke functie van tiendwegen.

Tithe roads (tiendwegen) in the Netherlands. Inventory and analyses.

In the Netherlands tithe roads (tiendwegen) are found almost exclusively alongside rivers in the central part of the country. In documents and on maps dating back to the 19th century or before, fifty tithe roads are mentioned. These 'historical' roads generally consist of two waterways, divided by a slightly elevated road or quay. The analysis of documents and maps with regard to the 50 tithe roads leads to the conclusion that they must have been constructed to facilitate the drainage of water. Apparently in the areas where these types of roads are found it was necessary to dig two parallel but separated waterways. It is not likely that these roads are connected with seepage problems, because several of these roads date from centuries, long before seepage of river water became a threat and because they are also found alongside rivers (notably the Hollandse IJssel) where seepage has never been an issue.