S. Van den Bergh

Ruilen zonder regels. Een ruilverkavelingsplan bij Dalfsen

Historisch geografisch tijdschrift 19 (2001) 58 - 67.

In de 20^e eeuw heeft de ruilverkaveling veel invloed gehad op de verandering van het landschap. Hoewel het hoogtepunt ervan in de jaren zestig en zeventig ligt, hebben er ook vóór die tijd al veel ingrijpende ruilverkavelingen plaatsgevonden. Zij waren weliswaar minder omvangrijk dan de ruilverkavelingen uit de jaren zestig en daarna, maar hebben evengoed het landschap sterk veranderd.

In dit artikel wordt ingegaan op de periode waarin ruilverkavelingen werden uitgevoerd zonder dat hiervoor een wettelijk raamwerk bestond. Via informele wegen en improvisatie probeerde de Heidemij in opdracht van de Minister van Landbouw ruilverkavelingen in stemming te laten nemen en uit te voeren. De nadruk zal liggen op de manier waarop de Heidemij probeerde lokale steun te verwerven met behulp van contactpersonen en op de vraag welke gebeurtenissen van belang zijn geweest voor het verdere verloop van de geschiedenis van de ruilverkaveling. Deze aspecten zullen vervolgens van belang zijn bij de vraag of het doel van de Heidemij, het voeren van een succesvolle propaganda, werd bereikt. In het bijzonder zal worden stilgestaan bij de gang van zaken in de ruilverkaveling Dalfser Hooislagen.

Land consolidation near Dalfsen

Land consolidation had a huge impact on the Dutch landscape during the 20th century. Even though the height was in the fifties and sixties, early land consolidation projects have influenced landscape, farming systems and social structures in rural areas.

This article is focussed on the period of the earliest land consolidation schemes. During this time (1890-1924) there was not yet a judicial framework and much of the procedure had to be improvised. In order to raise support for a law, the Heidemij was asked by the government to engage in propaganda activities. One of the means used was the execution of voluntary land consolidations. Only three of them have been executed, one of which were the Dalfser Hooislagen. By use of local networks and heavy lobbying the Heidemij was not only able to execute the land consolidation, but also to shut out a major competitor for the next 40 years. It is hard to tell what the effect of this single land consolidation has been. On the level of this land consolidation alone, nothing much had changed. Even though its appearance changed a lot, the land still flooded yearly, so problems continued to exist. On a political level, this landconsolidation, in combination with other projects and forms of propaganda, may have influenced parliament, since the Land Consolidation Act was voted for in 1924.